ساختمان موتورهای القایی سه فاز
در این مقاله به ساختمان موتورهای القایی سه فاز پرداخته شده است. موتورهایی القایی از سه قسمت 1- استاتور 2- روتور و 3- محفظه تشکیل شده است. که بررسی شده است
امروزه موتورهای AC القایی سه فاز در کاربردهای صنعتی بسیار متداول هستند. ساختمان موتورهای القایی شامل سه قسمت اصلی: روتور، استاتور و محفظه می باشد. استاتور و روتور اجزایی هستند که کار تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی را انجام می دهند و محفظه از استاتور و روتور محافظت می کند.
ساختمان استاتور
استاتور قسمت ساکن مدار الکترومغناطیسی موتورها است. هسته استاتور از تعداد زیادی ورقه نازک فلزی که بر روی هم پرچ شده اند تشکیل شده است. که لمینیشن نامیده می شود. در شرکتهای موتور سازی نیز به همین نام نامیده می شود. این ورقه ورقه ساختن هسته کمک می کند که تلفات هسته در مقایسه با حالتی که از یک هسته یکپارچه استفاده شود، کاهش یابد.
لمینیشن استاتور
ورقه های استاتور بر روی یکدیگر جمع شده و پرچ می شوند که حاصل آن یک سیلندر توخالی را می سازد. بوبین سیم پیچهای عایق شده در شیارهای استاتور قرار می گیرند و سیم پیچی استاتور را تشکیل می دهند.
سیم پیچی استاتور که هنوز ناقص است.
هنگامی که موتور مونتاژ شده در حال کارکرد است. سیم پیچهای استاتور بطور مستقیم به منبع توان متصل می گردند هر گروه از کلافها، همراه با هسته آهنی که در مجاور آن قرار دارد، هنگامی که جریان برقرار می شود یک میدان الکترومغناطیسی ایجاد می کند. الکترومغناطیسی اساس کارکرد و عملکرد موتور القایی است.
سیم پیچی کامل شده استاتور
ساختمان روتور
روتور جزئ گردان مدار الکترومغناطیسی موتورهای القایی است. رایج ترین نوع روتور مورد استفاده در موتورهای القایی سه فاز، روتورهای قفس سنجابی هستند. بقیه ترکیب ها و انواع دیگر در پست های آینده مورد بحث قرار خواهند گرفت. روتور قفس سنجابی به این دلیل این گونه نام گذاری شده است که شکل آن مانند قفس سنجابی است که بر روی آن می دود. یک نمونه روتور شفت خورده در شکل زیر آورده شده است. هسته روتور قفس سنجابی بوسیله تجمیع کردن ورقه های نازک آهن ایجاد شده و تشکیل یک سیلندر فلزی را می دهد.
لمینیشن روتور
در روتور موتور القایی قفس سنجابی سیم پیچی وجود ندارد و در عوض میله های هادی در شیارهای روتور که به صورت یکنواخت در محیط آن قرار گرفته است، تزریق (دایکست) شده است. بیشتر روتورهای قفس سنجابی با تزریق فلز آلومینیوم میله های هادی را شکل می دهند همچنین برخی شرکتها مانند زیمنس از تزریق مس در میله های روتور نیز استفاده کرده است. این موتورها دارای راندمان بالاتر از موتورهای راندمان بالای استاندارد NEMA دارند. اما تولید آنها سخت تر بوده و در نتیجه گرانتر هستند. پس از دایکست کردن، میله های هادی روتور از نظر الکتریکی و مکانیکی به حلقه های رینگ انتهایی متصل می شوند. آنگاه روتور درون یک شفت استیل پرس شده تا روتور مونتاژ شده را تشکیل دهد.
نمای برش خورده روتور
محفظه موتور
محفظه از یک بدنه (یا یوغ) و دو عدد درپوش ( یا محفظه یاتاقانها) تشکیل شده است. استاتور درون بدنه نصب شده است. روتور درون استاتور قرار گرفته و با یک فاصله هوایی خیلی کوچک از استاتور جدا شده است. هیچ تماس و اتصال فیزیکی مستقیمی بین استاتور و روتور وجود ندارد.
موتور نیمه مونتاژ شده
محفظه اجزای داخلی موتور را از آب و بقیه عوامل محیطی محافظت می کند. درجه حفاظت موتور یا اصطلاحا IP بستگی به نوع محفظه و آب بندی آن دارد. درجه حفاظت الکتروموتورها در مقاله جداگانه ای تشریح شده است. یاتافانها بر روی شفت نصب می شوند. به عنوان تکیه گاه روتور عمل کرده و به روتور اجازه می دهند که بچرخد. در برخی از موتورها مانند نمونه ای که در شکل زیر تشریح شده است. از یک فن استفاده کرده اند فن بر روی شفت نصب شده است با چرخش روتور پره فن نیز می گردد. و باعث خنک شدن الکتروموتور می شود. نمای برش خورده یک موتور کامل با تمامی اجزای تشریح شده در شکل زیر آمده است.
نمای برش خورده یک موتور القایی کامل
جهت دریافت فیلم آموزشی فارسی طراحی موتور الکتریکی کلیک کنید
بسته آموزشی فارسی آشنایی با موتور الکتریکی